Een genootschap met een rijk verleden

Het Koninklijk Letterkundig Genootschap ‘Vereenigde Vrienden’ is de rechtstreekse erfgenaam van de aloude Rederijkerskamer ‘De Minnende Roosen’ uit Rumbeke. In 1841 ging deze laatste ter ziele. De oudst bekende vermelding van deze retoricakamer dateert van 1594, maar haar oorsprong ligt naar alle waarschijnlijkheid nog verder in het verleden.

Iets meer dan tien jaar later, op 5 september 1853, stichtten enkele Rumbeekse flaminganten in de herberg ‘De Zwarte Leeuw’ op het Kerkplein een nieuw letterkundig genootschap voor ‘Dietsche taeloefening’.

De literair-culturele draad werd weer opgenomen in een nieuwe verpakking. De voormalige secretaris van de ‘Minnende Roosen’, onderwijzer Liborius Baert, nam de functie van geheimschrijver op in het kakelverse genootschap.

Start en starters

Het idee om in Rumbeke een Vlaamsgezinde taal- en cultuurvereniging te stichten ontstond te Roeselare op een vergadering van de ‘De Vriendschap’. De Antwerpse Brusselaar Michiel Vandervoort, een fervent en bekend Vlaams militant, spoorde er twee Rumbeekse leden van De Vriendschap aan tot het oprichten van een gelijkaardig taalgenootschap te Rumbeke. Dit gebeuren moet gezien in het kader van de ontluikende Vlaamse Beweging. In het Roeselaarse zou die krachtig open bloeien met pioniers als Guido Gezelle, Hugo Verriest en Albrecht Rodenbach.

De twee Rumbekenaren uit ‘De Vriendschap’ waren de eerder vermelde onderwijzer Liborius Baert (1798-1884) en notaris Ange August Angillis (18301870). Angillis werd voorzitter. Deze jongeman was de zoon van de voormalige Rumbeekse burgemeester en lid van de Hollandse Staten-Generaal, Ange Benoit Xavier Angillis. Ange August Angillis was notaris, auteur en historicus. Hij was actief in talrijke verenigingen en tijdschriften waaronder ‘Met Tijd en Vlijt’ uit Leuven en ‘Société de l’émulation’ uit Brugge. Te Rumbeke stichtte hij in 1865 ook de muziekvereniging St.-Cecilia.

Vanaf het begin was het kersverse genootschap structureel een klavertje drie. Het bestond uit een lettergilde, een toneelgilde en een openbare bibliotheek. Volksvertegenwoordiger en burgemeester van Rumbeke ‘Blinde’ Alexander Rodenbach werd de eerste erevoorzitter.